Kumaş Çeşitleri

Doğal Kumaşlar

Nefes alır.
Terletmez.
Alerjik özellikleri yoktur.
Bakımı zordur yıkama talimatlarına uyulması gerekir.
Daha çabuk buruşurlar.
Ütülenmeleri zordur.

Pamuk

Pamuk çok yaygın olarak kullanılan bitkisel kökenli doğal bil elyaftır. Pamuk bitkinin kozasından elde edilir.kimyasal olarak pamuk elyafı, içinde pamuk mumu ve az miktarda pamuk yağı barındıran saf selulozdan oluşur. Seluloz: doğada bitkiler tarafından sentez yoluyla oluşturulan organik bir maddedir.
Pamuğun havayı içine hapsetmesi pamuklu kumaşa yalıtım özelliği kazandırır. Pamuk tarafında hapsedilen hava miktarı yündekinden daha azdır ve tutuculuğu orta seviyededir. Esnekliği az, güçlü ve dayanıklıdır.
Emicilik,yaş dayanımı,yumuşaklık,dayanıklık gibi özellikleri pamuğu diğer liflerden ayırır. Pamuk yüne oranla daha fazla nem çeker. Terin buharlaşarak havaya karışmasını sağlar ve aynı zamanda giysilere özellikle sıcak koşullarda rahat giyilebilecek bir doku kazandırır. Bu sebeple genellikle iç giyimde ve bebek giysilerinde tercih edilir.
Pamuklu kumaşlar sıcak suda yıkanmaya ve sıkılmaya müsaittir. Asılarak kurutulabilir. Nemliyken ütülenirse kırışığı daha çabuk açılır, kuru ikene sıcak buharlı ütü ile ütülenir.
Pamuklu kumaşlara sentetik karıştığı zaman daha az buruşur ve daha kolay ütülenir. Pamuklu kumaşlar yıkandıklarında polyester gibi sentetik kumaşlara göre daha geç kururlar. Bunun nedeni pamuk gibi doğal elyaflar, sentetiklere göre daha emicidir, suyu daha çok emerler. Bu nedenle kurumaları daha geç olur.
Yüksek ısıda yıkandığında çeker, ütülenmeye karşı dayanıklıdır ve eğer renkli ise, ilk yıkamada tek başına olmasına dikkat edilmelidir.
Serin tutar ve esnektir, sürtünme ve darbelere karşı dayanıklıdır.
Yıkamalar karşı renk dayanıklılığı yüksek değildir ve kırışmaya eğilimlidir.

İpek

Başlıca özellikleri kuvvetli olması, yumuşaklığı, parlaklığı ve çok esnemesidir.
İpek böceğinden elde edilir.
İpek son derece hassas, parlak ve hafiftir. Buruşur, nem çeker ve terletmez. Isıya, tere ve ışığa duyarlı kumaşlardır. Su damlaları bile ipekte leke bırakır.
Çok yüksek ısıda ve santrifüjlü makinada yıkanmaz.
İpek kumaşlar çamaşır makinasında yıkanmaz. Ilık su ile elde, şampuan kullanılarak yıkanmalı, çitileme ve sıkma yapılmamalıdır.
İnatçı lekeler söz konusu olduğunda, bir uzmana başvurmak gereklidir.
Ütüleme kumaş nemli iken ılık dereceli ütü ile yapılmalıdır, buharlı ütü kullanmamaya dikkat edilmelidir.
Dayanıklıdır, çok hafiftir, dokunuşu yumuşak ve hoştur.
Renk dayanıklılığı yüksektir.
Terlemeye ve çitilenmeye karşı hassastır.

Keten

Jüt, kenevir,sisal gibi bir gövde elyafı olan keten, linum usitatissium adlı bitkinin gövdesinden elde edilir.
Eğirmek için bir çok değişik işleme ihtiyaç duyulması ve ipliğin esnek olmamasından kaynaklanan dokuma zorlukları üretimi kolay ve ucuz olan pamuğa göre keteni daha az ekonomik kılar.
Ketenli dokumalar oldukça dayanıklı ve emici olurlar. Kaygan keten lifinde yapılan ketenli dokumalar içinde havayı saklı tutamaz. Bu onun taze ve serin hissedilmesini sağlar.
Nemi alıp hemen atmosfere bırakması sıcak ortamlarda vücudu havalandırıcı etki yapar. Dolayısıyla, yazlık giyimde ve sıcak bölgelerde yatak çarşaflarında da kulanıma uygundur. Keten ipliği eğilmez sert yapısından dolayı, örmeden çok dokumada kullanılır.
Çok çabuk buruşan doğal keten nemli iken ütülenmelidir.
Daima elde ve soğuk su ile yıkanmalıdır, santrifüjlü makinada kurutulmamalı ve çok sıcak su ile yıkanmamalıdır.
Kırışma eğilimi çok yüksektir.
Ütülenmeye dayanıklıdır.
Serin tutar ve dokunuşu yumuşaktır, kire dayanıklıdır.

Yün

Yün, koyundan elde edilen, doğallığında yüksek kıvrımlılık olan, kıl kökenli bir protein lifidir.
Lifin inceliği ipliğin, dolayısıyla kumaşın kalitesi açısından önem taşımaktadır. Lif nekadar ince ve uzun olursa o kadar ince ve uzun kumaş elde edilir. Yün lifini inceliği mikron ile ölçülür. ( 1 mikron : milimetrenin 1000’ de biri.)
İnceliği, yapısı ve özellikleri elde edildiği koyun çeşidine göre değişir. Belli başlı yün çeşitleri ; merinos, lincoln, leichester,sussex, chevrot ve shetland’ sır.
Yünlü kumaşlar nem çekme özelliği yüksek, yumuşak ve esnek kumaşlardır. Yün lifi aynı yönde giden birbirinin üstüne geçmiş pulcuklardan oluşur.elyaf içinde tutulan hava, yüne sıcak ve soğuğa karşı yalıtım özelliği verir.yün kuru ağırlığının %40-50 sikadar nem çekebilir buna rağmen isleklık hissedilmez ve vücuttaki ısıyı dışarı geçirmez.
Yüksek ısıda yıkandığında çeker ,eğer asılarak kurutulursa deforme olur.
ısıyı çok iyi yalıtır, yüksek nem özelliği vardır ve kaybettiği şeklini kolayca bulur.
Keçeleşme ve sararmaya eğilimlidir.

Kaşmir

Çin,hindistan,ve moğolistan yaylalarında yaşayan keçilerin en soğuk havalarda oluşan ikinci tabaka ipeksi yününe denir. Tarama yoluyla elde edilir. Bir keçiden yılda en fazla 50 gr kaşmir elde edilir.
Birçok özelliği ile yüne benzemesine karşılık, daha ince, parlak ve yumuşaktır.
Kaşmir, yumuşaklık, sıcaklık ve iyi döküm isteyen lüks ürünlerde kullanılır.
Vücut ısısını dengeleyerek üşümeyi ve terlemeyi engeller.
Sanskritçe kaşmira, Khasa kabilesinin kayapamira sözcüğünden geldiği iddia edilir.

Sentetik Kumaşlar

Nefes alma özellikleri vardır.
Dayanıklıdır.
Bakımı çok kolaydır.

Polyester, Naylon ve Lycra

Isıya karşı çok duyarlıdırlar,ılık su ile yıkanmalı ve düşük ısıda buharsız ütülenmelidirler.
Fazla kırışmazlar ve renk dayanıklılıkları yüksektir.
Kolayca yanabilirler ve statik elektrik taşırlar.
Verilen bilgiler kompozisyonu saf olan kumaşlar için geçerlidir. Karışımlar söz konusu olduğunda, her kumaşın yüzdesi öğrenilerek bakım yapılmalıdır.

Akrilik

Polyesterden üretilmiştir. Bu sentetik elyafta da kuvvetli ve sağlamdır. Kimyasal maddelere karşı, özellikle asitelere ve gün ışığıda karşı dayanıklı olamasına rağmen boyanmasında bazı güçlükler vardır.
Bakımı kolaydır. Karıştığı ürünü rahat kullandırır.
Boyama tekniğinin gelişmesiyle birlikte poliakrilonitril lifleri giyim alanında daha çok önem kazanmaya başlamıştır.
Lif abd de 1950’li yıllarda filament şeklinde “orlon” adıyla piyasaya sürülmüştür.
Özellikle örgü işlerinde geniş yer tutar, yumuşak, rahat ve hafif oluşuyla avantaj sağlar. Benzeri yün eşyaların sadece elle ve özenle yıkanması gerekirken, akrilik ürünler çamaşır makinasında kolaylıkla yıkanabilir.

Suni Kumaşlar

Asetat, Rayon ve Viskoz

Deforme olmamaları için santrifüjlü makinada yıkanmamalıdır.
Dokunuşları oldukça yumuşaktır ve renk dayanıklıkları yüksektir.
Nem emme özelikleri düşüktür, kolay yanabilir ve statik elektrik taşırlar.

Tüm Kumaşlar İçin Geçerli Genel Kurarlar

Yüksek ısılar kumaşlar için her zaman zararlıdır.
Santrifüjlü makinalar ve direkt olarak güneşte kurutma giysilerin keçeleşmesine neden olur.
Hüçbür zaman inatçı lekelerle uğraşılmamalı, uzmanına başvurulmalıdır.
Beyazlatıcılarçamaşır suyuna tercih edilmelidir,zira çamaşır suyu kumaş elyaflarını yıpratır.
Astarlı giysiler her zaman kuru temizlemeye gönderilmeilidir.
Hassas kumaşlar için özel deterjanlar kullanılmalıdır.
Deterjanın leke bırakmama